Het was best spannend om vlak voor de zomervakantie mijn eerste blogpost te publiceren. Naar mijn idee sprak ik beslissers in de zorg heel direct aan op het uitblijven van innovatie en echte verandering in de zorg. Ik vroeg me af waarom de ggz toch zo moeizaam vooruit komt. Ik stelde zelfs dat deze zorg, als we zo doorgaan, straks alleen nog beschikbaar is voor de ‘’happy few” in plaats van een grondrecht. Ik hoopte dat de lezer mijn directheid accepteerde en begreep dat ik als doel had om met deze stellingname het gesprek te openen over hoe we de ggz vooruit kunnen helpen. En mocht dat niet zo zijn, mochten mijn relaties en klanten me toch verkeerd begrijpen of beledigd zijn, dan zou ik een tweede blogpost gebruiken om mijn streven en intenties verder toe te lichten.
Nadat ik ondanks mijn commerciële twijfels toch gewoon op publiceren had geklikt, heb ik met enige verwondering gekeken naar de dialoog onder en over mijn post. Het blijkt dat de in mijn ogen strenge stellingname helemaal niet streng of negatief ontvangen is. Sterker nog, alleen maar instemming. Velen vinden met mij dat het wel wat sneller zou mogen gaan met die vernieuwing in de zorg. En ook hoor ik dat er al ‘best wel veel’ innovatie plaatsvindt. Hoe komt het dan dat deze gedeelde mening en vernieuwing nog niet heeft geleid tot voldoende zichtbaar effect op de kwaliteit en toegankelijkheid van de ggz? Van een werkelijke omslag in de ggz is nog geen sprake. Als we de in het IZA gestelde doelstellingen willen halen, is die omslag wel nodig.
Hebben we in de zorg wel hetzelfde beeld van innovatie? Of zijn we te verwend geworden door de Apples en de Googles van deze wereld? Kennen we innovatie als een nieuwe app of update of een nieuwe gadget die we kunnen kopen en die ons ondersteunt in het gedrag dat we al hadden. Handiger winkelen, sneller parkeren, makkelijker betalen of direct een oppas vinden voor hond of kind. Innovaties waarbij we eigenlijk zelf niet veel hoeven te doen en het gemak ons voor een euro per maand om de oren vliegt.
Maar werkt het ook zo in de zorg? Zijn we met een nieuwe app in één keer in staat om twee keer zoveel mensen de juiste zorg te bieden? Of… vraagt het ook dat we onze eigen gewoontes onder de loep nemen? Begint innovatie eigenlijk met het oncomfortabele heroverwegen van hetgeen wij zelf zo goed denken te doen? En als echte innovatie voortkomt uit de synergie tussen gedrag en toepassing, hoe laten we gedrag en toepassing dan naadloos op elkaar aansluiten? Zeker wanneer we in ogenschouw nemen dat belangrijke momenten in het zorgtraject vooral tussen verschillende zorgaanbieders plaatsvinden. Gedrag van meerdere partijen moet daarom samenvallen met de toepassing. Innovatie in de zorg vraagt om meer dan alleen nieuwe technologie; het vraagt om een gezamenlijke inspanning van meerdere partijen om te verbinden ten behoeve van een betere samenwerking.
“Hoe zorgen we ervoor dat we onze gezamenlijke vernieuwing laten samenvallen, niet gehinderd door het risico om samen te vallen.“
In mijn vorige blogpost had ik het over lef. En daar zit naar mijn idee de sleutel. Innovatie is geen plug and play. Nee, innoveren is een nieuw proces en ander gedrag dat begint bij het benoemen en aanpakken van wat faalt, gecombineerd met de durf en bereidwilligheid om het niet precies te weten, om nogmaals te falen en om het risico te lopen het leergeld te moeten betalen wat nodig is om een uiteindelijke oplossing te implementeren en succesvol te maken.
Pas als een nieuwe technische oplossing gepaard gaat met een nieuwe manier van werken en organiseren, leidt innovatie tot innoveren. En kan er op basis van het nieuwe werken verder geoptimaliseerd worden. Het volledige pad van innovatie is vooraf niet te overzien. Het vraagt lef om vandaag de eerste stap te zetten met het vertrouwen dat vanuit deze verder gebouwd kan worden aan vernieuwing. En dat door deze vernieuwing uiteindelijk een werkelijke omslag in de ggz mogelijk is. Innoveren doe je er niet eventjes bij, het is een kerntaak en mentaliteit waarmee je opstaat. Het is een onaflatend streven waar we elkaar in de zorg mee moeten besmetten. Zodat we als netwerk de kwaliteit van onze diensten verhogen.
